Viết cho những ước mơ còn dang dở

Chào mọi người!

Đã hơn nửa năm từ blog cuối cùng, mình không thể viết được bất cứ blog nào mới, một phần vì bận học tập, một phần nữa mình không có bất kỳ chủ đề nào đủ tốt để phục vụ mọi người. Và hôm nay, mình xin gửi đến mọi người những cảm xúc của mình khi tham gia các cuộc thi tin học trong thời gian đại học.

Mình sinh năm 1995, hiện đang là sinh viên năm thứ 5, có tốt nghiệp được sau năm nay không thì cũng chưa rõ :)). Có lẽ mình là người hiếm hoi có vinh dự được tham gia Olympic Tin học Sinh viên Việt Nam trong suốt 5 năm ngồi trên giảng đường đại học, và sắp tới cũng sẽ là lần thứ 5 mình được tham gia ACM-ICPC Regional (luật ICPC chỉ cho phép 1 người thi 5 lần regional). Mình đã được làm việc và vui chơi với những con người tuyệt vời, có chung niềm đam mê, cùng tận hưởng những phút giây vui buồn. Và hơn hết, Olympic Tin học Sinh viên và ACM-ICPC còn là nơi để mình cố gắng, nỗ lực hết mình, vươn lên và vượt qua những giới hạn của bản thân.

Bên lề một chút, Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng là một trong ba trường Đại học Bách khoa của cả nước. Nơi đào tạo sinh viên kỹ thuật cho khu vực Miền Trung - Tây Nguyên. Mình vào đây học vì thứ nhất vì nó gần nhà (không gần lắm, mất tầm 30p đi xe máy mới đến trường), thứ hai, mình thích học CNTT và cũng muốn tìm nơi gửi gắm đam mê lập trình thi đấu sau thời học sinh. Nhiều bạn hỏi sao mình không thi vào các trường ở 2 đầu Tổ quốc, nói thật là mình ngại xa nhà và ở gần nhà có trường thì tại sao lại không học chứ :))

Năm 2013, mình trúng tuyển vào đây. Nhờ một tiền bối mà mình đã từng học chung ở THPT Chuyên Lê Quý Đôn (sang học chui :v), mình được tham gia vào đội Olympic của trường. Thời đó, nghe thầy bảo trường mình là một trường mạnh của Việt Nam, từng được Third Prize vòng Regional. Nghe thế thì mình cũng ngưỡng mộ lắm (trường mạnh thì mình được gánh mà hihi).

Lúc đó thi ACM chỉ còn một suất trống nên mình cùng bạn mình là Đỗ Minh Thắng phải đấu với nhau để lấy suất đó. Tất nhiên là mình thất bại, chỉ được thi Olympic Sinh viên. Khởi đầu của mình là khối Không chuyên Tin, năm đó có Excel trong chương trình thi đấu, và chấm bài kiểu VOI, và được phép sử dụng Pascal. Đó cũng là năm khá ngọt ngào cho đội tuyển trường mình và cho riêng cá nhân mình. Tuy ACM Regional không có giải nhưng về cá nhân mình và Thắng đã có bước khởi đầu tốt khi mỗi đứa một giải nhì Không chuyên. Đây có lẽ là năm chụp ảnh nhiều nhất của mình :3.

Bước sang mùa giải 2014, Việt Nam không được đăng cai Regional Contest ở TPHCM, lúc đấy mình cũng không biết Regional là gì, cho thi thì cứ thi thôi. Về cá nhân, mình cùng Thắng bước lên khối Chuyên Tin, thể thức chấm vẫn như VOI. Sau một năm, gần như trình độ của mình vẫn như cũ, không thể nào lên được, mình giống như bị mắc kẹt trong vùng an toàn, bởi vậy mình đi thi với một tâm lý khá là lo lắng. Tuy nhiên cái đáng nói ở năm đó lại là công tác chấm thi, bằng một cách nào đó bài của mình cũng như một số bạn khác trong đội đã không được chấm (có lẽ là đường dẫn tĩnh của hệ thống chấm không tìm được file), nên tất nhiên mình và các bạn đều nhận điểm 0 :)). 

Cảm giác nghe từ giải Ba, giải Nhì đến giải Nhất đều không có tên mình rất là khó chịu, mình tức giận bỏ về ngay sau khi đọc hết giải Nhất khối Chuyên. Và tối đó mình đã khóc, có lẽ đó là nốt trầm lớn nhất của bản thân mình cũng như cả đội tuyển Bách khoa. Về thi ACM, dù có giải Ba National HCM nhưng tai nạn thi cá nhân đó đã khỏa lấp tất cả. Về màn trình diễn của bản thân, năm đầu tiên thi ACM, mình tạ không thể tưởng tượng được, các bạn có thể tưởng tượng một bức tượng ngồi 5 tiếng đồng hồ :))). Đó là tất cả những gì mình nhớ trong năm 2014. Đội mình - Danang Never Over gồm mình, Đỗ Minh Thắng và anh Trần Lê Nguyên Vũ.

Từ trái sang, thầy Tuấn, anh Vũ, mình và Thắng trong đội hình Danang Never Over

Năm 2015, đã một năm từ tai nạn không thể nào quên được ở TPHCM, mình quyết tâm phục thù ở khối Chuyên tin. Tuy nhiên, trong suốt một năm, mình không thể tìm ra được cách để mạnh lên và gần như vẫn đứng yên một chỗ, mình không thể nào làm được những bài khó (D, E division 2 trên Codeforces) và lực nghĩ của mình không thể nào tệ hơn. Olympic Tin học Sinh viên và ACM-ICPC Regional Vietnam năm đó được tổ chức ở Hà Nội, và với việc phải di chuyển rất nhiều bằng ô tô và xe bus, thêm một điểm yếu nữa của mình đã lộ ra: say xe nặng. Gần như mình say trong suốt cả chuyến đi, dù không nôn nhưng vẫn cảm thấy cực kỳ mệt mỏi, thậm chí mình còn say cả thang máy di chuyển lên phòng thi (yếu quá :"<). 

Cách chấm thi vẫn như các năm trước, lần này mình đã cẩn thận đặt tên file và đường dẫn một cách chính xác, có 0 điểm nữa thì cũng không hối tiếc. Về thi cá nhân, mình lúc đó có lẽ còn chưa rõ DP, thuật gì cũng không biết, đi thi còn phải học công thức. Tuy vậy mình vẫn cố gắng hoàn thành bài thi một cách tốt nhất dù trình rất tệ. ACM-ICPC Regional Hanoi, mình còn tạ hơn cả năm ngoái, đúng nghĩa ngồi im 5 tiếng. Một lần nữa mình rất thất vọng và đã có ý định nghỉ thi. Nhưng không ngờ năm đó lại là một năm thành công của đội. 7 giải - 9 bằng khen, với giải Nhì Chuyên tin cho cá nhân mình, Thắng được giải Nhất, thầy mình đã rất vui. Một lần nữa, hi vọng trong mình sống dậy, tuy không có giải Regional nhưng có thể đây là một bước khởi đầu mới, một khởi đầu muộn màng, của một đứa năm sau đã là sinh viên năm 4 chăng?

À cũng trong năm thi ở Hà Nội này đã có một scandal "nho nhỏ", không nhỏ lắm nhưng nó đã trở thành một meme rất nổi tiếng trong đội tuyển BK - Scandal Trường X. Mình sẽ không đề cập đến chuyện này vì nó cực kỳ động chạm, ai thi năm đấy sẽ hiểu :)))).

Trong suốt năm 2016, mình đã rất cố gắng để tìm một hệ thống kiến thức toàn diện và bao quát để học Tin, và mình đã tìm thấy bộ 3 cuốn Competitive Programming của thầy Steven Halim - National University of Singapore (NUS). Dù bài tập hơi chán và nặng về xử lý input và output, tuy nhiên kiến thức trong sách cực kỳ chi tiết và đầy đủ. Mình thấy đây là tài liệu tốt nhất lúc bấy giờ để học tin, mình đã cố gắng cày trong suốt năm 2016, và gần như đầy đủ nội dung trong sách. Mình cảm thấy mình mạnh hơn rất nhiều và không còn là người đá như trước nữa. Mình cũng cày cuốc khá nhiều trên Codeforces và cuối cùng cũng lên được Division 1. Mình rất vui khi cuối cùng mình cũng đã làm được một cái gì đó, đạt đến một mốc son nào đó trong lĩnh vực mà mình ưa thích.

Năm 2016 này đội mình có một sự thay đổi nhẹ về đội hình. Anh Vũ rời đội và anh Danh thay thế, đây được cho là đội mạnh nhất từng được tạo ra ở BK. Năm nay cũng là năm mà thầy mình có một quyết định táo bạo, cho team mình đi Thái Lan dự Regional Contest tại Bangkok. Đây là lần thứ hai BKĐN đi Thái Lan thi đấu, lần đầu nghe nói cách đây gần tầm 1 thập kỷ, mình không nhớ rõ lắm. Mình thực sự rất rất bất ngờ về quyết định này. Một phần mình rất háo hức, phần còn lại mình cũng rất lo lắng, vì mình biết lực của bản thân không cho phép mình được rank cao (chứ chưa nói đến việc có giải an ủi) tại site này.

Điều gì đến cũng phải đến, cảm giác rất tệ khi làm được 3 bài, đứng thứ 20+ tại Thái Lan, mình biết mình và team vẫn chưa đủ mạnh, tuy nhiên cảm giác rất phấn khích khi được đi nước ngoài thi đấu.

2 tuần sau đó, Đại học Nha Trang chào đón các sinh viên yêu thích tin học cùng với Regional Contest một lần nữa ở lại với Việt Nam. Với giải nhì Chuyên tin năm ngoái, mình được dự thi khối Siêu cup. Được thi đấu với một dàn hảo thủ mạnh nhất Việt Nam, cảm giác rất là vinh dự, mình không kỳ vọng quá nhiều vào sân chơi này vì biết không dễ gì top 10 trong một nơi toàn là quái vật như này. Năm này sử dụng thể thức chấm trực tiếp, sử dụng hệ thống CMS khiến mình tan đi nỗi lo tai nạn như năm 2014. Về màn trình diễn, đúng như dự đoán, mình không có giải, tuy nhiên vẫn làm full được một bài, cảm giác rất tuyệt vời.

ACM-ICPC Nha Trang quy tụ không nhiều lắm đội nước ngoài, nên sẽ thật tuyệt nếu có được ít nhất là giải Ba Regional đem về, mình năm nay cũng tự tin sẽ không là người đá nữa. Tuy nhiên có một sự cố đã xảy ra, Thắng bị sốt. Đây là một tổn thất vô cùng lớn vì Thắng là người giỏi Toán và làm DP cực ngon. Dù sao, team mình vẫn bình tĩnh làm bài trong một tâm thế không còn gì để mất. Pha Accepted submission cuối cùng phút 291 của mình đã giúp team có được giải Ba Regional trong cảm xúc không thể nào tuyệt vời hơn. Thành công đó không thể không kể đến anh Danh và đặc biệt là Thắng đã cố gắng hết sức vì mục tiêu chung. Đội mình năm đó gồm mình, Đỗ Minh Thắng và anh Đoàn Công Danh.

Team BDTT.NeverGiveUp - từ trái sang gồm Thắng, mình và anh Danh

Sau khi trở về nhà mình đã tiếp tục ôn luyện cho năm nay, cũng có tham gia một số cuộc thi như Facebook Hacker Cup, Google Code Jam, Codechef Snackdown..., nhưng không thành công. Mình cũng đã học nhiều kỹ năng mới, cùng với lực nghĩ đã tăng lên một chút. Tuy nhiên, năm nay muốn đi thi không còn dễ dàng như mọi năm nữa mà phải trải qua vòng loại trường, nhưng mình cùng team đã vượt qua để góp mặt ở TPHCM tháng 12 này. Năm nay Thắng phải ở nhà để làm Đồ án tốt nghiệp nên mình buộc phải tìm những người mới cho team. Năm nay mình đặt tên team là BKDN.Last để đánh dấu năm cuối cùng của bản thân.

Team BKDN.Last - từ trái sang gồm mình, Nguyễn Công Định (1997), Lê Phước Định (1999)

Team mình năm nay khá đều, Công Định đang được cho là cá nhân mạnh nhất trong thế hệ tiếp theo còn Phước Định là cây Toán của team (nhất VMO). Bọn mình đã đạt được giải nhì vòng online quốc gia khi đứng hạng 11 (top 5 trường Việt Nam) với Accepted submission phút thứ 295. Chưa bao giờ mình phấn khích như thế, thực sự nếu ai có mặt ở site Đà Nẵng hôm đó mới biết cảm xúc của mình như thế nào khi trước đó chỉ train team một lần duy nhất và chỉ được có 3 bài.

Thừa thắng xông lên, bọn mình tiếp tục ôn luyện và đến với TPHCM, cá nhân mình đã có kỉ niệm buồn ở nơi đây nhưng mình quyết tâm không để điều đó lặp lại. Đội tuyển trường Bách khoa năm nay đã rất trẻ, mình cảm nhận được sức trẻ và đam mê (dù không lớn lắm) của các thành viên trong đội, năm nay cũng có những kỉ niệm không thể nào quên: mọi người cùng tổ chức giải chơi game, solo 1v1, 5v5, kháo nhau đi Lam Sơn... Trên hết mọi người đã hiểu nhau hơn, cởi mở hơn, khoảng cách thế hệ không còn là vấn đề nữa. Đó chính là những điều tuyệt vời nhất mà những chuyến đi như thế này mang lại.

Về phần thi đấu cá nhân, dù đề rất khó và căng, bằng một cách nào đó mình đã đạt được giải Ba Siêu cup, điều mà mình có nằm mơ cũng không thể ngờ được có ngày mình lại đạt được. Điều đó chứng tỏ rằng mình thực sự, thực sự đã được công nhận trong cộng đồng lớn này và những nỗ lực của mình đã được đền đáp.

Mình cùng only_love97 - Nguyễn Khánh Việt, đại học FPT

Mình đứng thứ 2 từ trái sang, vinh dự cùng với những cá nhân thuật toán mạnh nhất cả nước

Về thi ACM, dù không thể giành được Third Prize nhưng mình nghĩ cả đội đã thể hiện rất tốt trong ngày hôm đó nên thực sự mình không hối tiếc và cảm ơn sự giúp sức tuyệt vời của 2 Định, mình nghĩ đây là đội mạnh nhất mình từng được làm việc cùng. Cảm ơn các em.

Ngoài ra, em cũng cảm ơn thầy Phạm Minh Tuấn trưởng đoàn BK suốt 6 năm đã dìu dắt em nói riêng cũng như cả đội nói chung, thật hiếm có người nào lại nhiệt huyết như thầy. Em rất cảm phục. Thầy cũng đã trợ giúp chúng em rất nhiều, phải nói là quá nhiều trước, trong và sau kì thi. Em cảm ơn thầy rất nhiều ạ.

Trải qua 5 kì thi Olympic Tin học Sinh viên và 4 kỳ Regional ACM-ICPC, mình đã học hỏi được rất nhiều điều, được làm việc với những con người hết sức tuyệt vời và giỏi giang, và thực sự vinh dự khi được chung đội với những người đó. Mình biết mình chỉ là một người bình thường, nếu không muốn nói là "gà" trong cộng đồng này, mình không giỏi, nhưng hôm nay, mình viết những dòng này để gửi gắm cuộc hành trình của mình trong thế giới Thuật toán cho những người đang và sắp bắt đầu học Tin nói chung và Thuật toán nói riêng. 

Đừng từ bỏ thứ mình xem là đam mê, từ bỏ đam mê cũng có nghĩa là bạn sẵn sàng từ bỏ bất cứ thứ gì trên thế giới này. Nếu bạn muốn sự tôn trọng, hãy mạnh lên và làm cho người ta công nhận bạn. Đời luôn phũ phàng, có thể bạn sẽ không nhận lại thứ mình mong muốn, nhưng trên hết bạn được cháy hết mình với thứ mà bạn yêu thích, không có gì phải hối tiếc nữa.

Mong rằng sự kết thúc kỉ nguyên nửa thập kỷ của mình tại Đội Olympic của trường sẽ không phải là dấu chấm hết cho phong trào tại đây mà nó sẽ là sự bắt đầu một kỉ nguyên mới, nơi mà những người trẻ lên ngôi và đạt được những thành công lớn hơn, có thể là ACM-ICPC World Finals chẳng hạn, ai biết được. 

Hãy chinh phục những ước mơ đang còn dang dở của những thế hệ đi trước nhé!!!

"Nếu có ước muốn trong cuộc đời này,

Hãy nhớ ước muốn cho thời gian trở lại..."

(Gửi Sơn, Ý, Hùng,... cùng tất cả các bạn trẻ của Đội Olympic Tin học Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng)

farmerboy,

14/12/2017